Novi Sad Gezi Rehberi

Oteller

Booking.com

Novi Sad Gezim

Novi Sad’a Banja Luka (Bosna-Hersek) üzerinden 4 saatlik bir otobüs yolculuğu sonunda ulaştım. Bu yolculuk esnasında transit olarak Hırvatistan üzerinden Novi Sad’a geçtik. Schengen vizem olduğu için sorun yoktu ancak Hırvatistan sınırında saçma sapan bir şekilde yine de sırt çantamı aradılar. Yahu zaten transit olarak geçiyorum ve 5 gün önce Hırvatistan’da kalmış ve çıkış yapmışım. Belli ki Balkanları geziyorum. Hepsini geçtim, madem sırt çantamı arayacaksın bari oraya İngilizce bilen bir memur koy da, sorduğu Hırvatça sorulara cevap verebileyim dimi!..

Novi Sad gezim böyle tatsız bir şekilde başlamıştı ama artık bu tarz muamelelere alıştığım için çok takmamıştım. Şehre geldikten sonra otogardan kalacağım hostele kadar yürüyerek check-inimi yaptım. 30 gün balkanların diğer ülkelerini gezdikten ve artık gezimin yavaş yavaş sona ermesinden dolayı Novi Sad’a kültürel amaçtan çok, gece dışarı çıkmak için gelmiştim. 2 gün kaldım ve şehre vardığım gün akşama kadar bir şey yapmayarak hostelde dinlendim. Akşam ise dışarıya çıkarak şehrin merkezinde biraz dolaştım.

Novi Sad’ın ana meydanı ya da merkezi diye tabir edebileceğim bölgede çok sayıda pub/cafe bulunuyor. Gerek ana caddesi olsun, gerekse ara sokakları olsun akşamları oldukça kalabalık. Bu bölgeyi aşina olduğumuz “barlar sokağı” şeklinde düşünebilirsiniz.

Etrafta biraz dolaştıktan sonra ana cadde üzerinde gözüme kestirdiğim bir pub’a giderek oturuyorum ve her zaman olduğu gibi heineken siparişimi veriyorum. Normal şartlarda eğer tek başınıza bir ülkeye gitmişseniz ve akşam üzeri dışarı çıkmışsanız yapacak bir şey bulamayıp sıkılırsınız. Yani bir yere oturur, boş boş gelene geçene bakarsınız. Diğer masalarda oturan birileriyle tanışma ihtimaliniz çok zordur çünkü herkes kendi halinde muhabbet ediyordur. Sonuçta ailesiyle gelen de var, iş arkadaşlarıyla olanda. Neyse, şahsen ben Novi Sad’da tek başıma bir şeyler içerken hiç sıkılmadım. Üstelik keyif bile aldım. Cadde üzerinden gelen geçeni izlemek epey güzeldi.

Her ne kadar kültürel gezi yapmayacak olsam da, hostelden öncesinde almış olduğum şehir kitapçığını da yanımda getirmiştim. Biramı içerken biraz da ona gözattım ve dikkatimi çeken bir nokta vardı. Kitapçıkta Novi Sad’dan bahsederken zamanında bu topraklarda birbirinden farklı çok sayıda millet yaşadı yazıyordu. Bu nedenle çok farklı kültürlerin bir arada bulunduğu… falan filan diyordu ve tek tek burada yaşayan krallıklar ve imparatorluklardan bahsetmişti. Ancak nedense Osmanlı ile ilgili hiçbir bilgi yoktu. Ona anlam verememiştim.

Neyse, biramı içip, kitapçığı biraz inceledikten sonra ara sokakta başka bir pub’a geçerek orada da birşeyler içiyor ve ilk günümü sonlandırıyordum. Ancak ana cadde ya da ara sokaklardaki pubların çoğu haftaiçi 11’de kapatıyor. Haftasonları ise gece 1’e kadar açıklarmış. Tabi gece boyunca açık olanlar da var ancak haftaiçi gece 12’den sonra bu bölgede çok fazla insan kalmıyor.

Gezilecek Yerler

Novi Sad’da gezilecek fazla yer bulunmadığı için ertesi gün öğleden sonra şehri keşfetmeye çıkıyorum ve gece uğradığım pub’da bu sefer öğlen kahvemi içiyorum. Ama bu sefer biraz sıkıcı geliyor çünkü aynı yerde gece gelen geçeni izlerken, bu sefer neredeyse boş bir cadde ile karşılaşıyorum.

Novi Sad’ın merkezi Özgürlük Meydanı ve çevresidir. Yukarıda bahsettiğim ana cadde ve publar bu meydanın çevresinde yer alıyor.  Meydanın tam ortasında ise şehrin sembolü sayılabilecek Meryem Kilisesi ve birkaç önemli yapı bulunuyor.

Özgürlük meydanı ve çevresinde Avusturya-Macaristan kalma neo-rönesans mimarisinde çok sayıda ev bulunduğunu da belirteyim.

Petrovaradin Bölgesi

Novi Sad’ın ana meydanından yaklaşık 15 dakikalık yürüyüşün ardından Petrovaradin bölgesine ulaşılabiliyor. Bu bölge günümüzde Novi Sad’a bağlı ancak pek çok konuda birbirinden farklılar. Örneğin 15 dakika önce gördüğünüz Avusturya-Macaristan dönemindeki neo-rönesans mimarisi yerini bambaşka bir mimariye bırakıyor.

Novi Sad’dan Petrovaradin’e geçmeden önce değinmek istediğim başka bir nokta bulunuyor. O da Tuna Nehri üzerindeki köprüler:

Novi Sad’da, Tuna Nehri üzerinde 3 adet köprü bulunuyor ve hepsi Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü (NATO) tarafından 1999 yılında havadan bombalanarak yıkılmış. Sebebini detaylı anlatmama gerek yok. Merak edenler 1998 – 1999 Kosova Savaşı’nı araştırabilirler. Gayet yerinde müdahale olmuş bana kalırsa ancak yukarıdaki Varadin Köprüsü üzerinde 29 yaşındaki Oleg Nasov isimli vatandaş bombardıman sırasında hayatını kaybetmiş. Mezarı ise köprünün biraz gerisinde bulunuyor.. Nehir üzerindeki tüm köprüler ise 2000 yılında tekrar yapılmış.

Petrovaradin bölgesi 150 yıllık Osmanlı egemenliği sonrasında Avusturya ordusu tarafından alınarak, 1692 yılında (Kutsal İttifak Savaşı sırasında) şehre yapılacak olası Osmanlı saldırılarına karşı yapılmış ve devam eden yıllarda ise oldukça genişletilmiş (1780’e kadar) bir kale. Kalenin alt tarafında ise birbirine bağlı toplam 16 kilometre uzunluğunda yeraltı tünelleri bulunuyor.

EXIT Festivali

Avrupa’nın en iyi ve ünlü müzik festivallerinden biri olan EXIT Festivali Petrovaradin Kalesinde yapılıyor. Novi Sad’ı ziyaretim ettiğim sırada 3 gün ile kaçırmıştım. 2015 için 190 bin kişinin katıldığı festivalden 3 gün sonra şehirde yabancı turiste rastlamamıştım 🙂 Festivale katılmayı düşünenlerin biletleri çok önceden almasında fayda bulunuyor.

Kaleyi gezdikten sonra mutlaka burada bulunan cafelerden birinde Tuna ve Şehir manzarası eşliğinde bir şeyler yiyip içmelisiniz.

Havanın sıcak olmasından dolayı ben dondurma yemeyi tercih etmiştim. Novi Sad dondurmasının oldukça popüler olduğunu da belirteyim.

Sremski Karlovci (Karlofça Kasabası)

Eğer Novi Sad’da fazla zamanınız varsa ve yapacak bir şeyler isterseniz, şehir merkezine 11 kilometre uzaklıkta bulunan Karlofça Kasabasını ziyaret edebilirsiniz. Evet, tahmin ettiğiniz gibi 1699 yılında, Kutsal İttifak Savaşları sonrasında Osmanlı Devleti ile Kutsal İttifak Devletleri (Roma-Cermen İmp., Avusturya, Venedik, Lehistan) arasında yapılan Karlofça Antlaşması bu kasabada imzalanmış. Antlaşma sonrasında Osmanlı’nın duraklama dönemi bitmiş, gerileme dönemi başlamış.

Karlofça Antlaşmasının Sonucu: Kısaca güle güle; Macaristan, Ukrayna, Mora Yarımadası, Dalmaçya Kıyıları (Dubrovnik, Split vb.)… Mora’yı sonradan tekrar geri almışız gerçi.

Karlofça Kasabasına Novi Sad’dan kalkan belediye otobüsleri ile gidilebiliyor. Şehirde görülesi pek bir şey yok ancak şarabıyla meşhur.

Petrovaradin Muharebesi

Tarihi bilgiler vermeye devam. İmzalanan Karlofça antlaşması sonrasında Mora Yarımadası (Yunanistan’ın güneyi) Venediklilere bırakılmış. Ancak Osmanlı ve bölgede yaşayan yerli halk toprakları tekrar almak için 1714 yılında birtakım girişimlerde bulunmuş. Venedik ile işbirliği içerisinde olan Avusturya da bunun üzerine karşı girişimlerde bulunmuş ve sonucunda, 1715-1718 Osmanlı-Avusturya-Venedik Savaşı başlamış.

3 yıl süren savaş sırasında Osmanlı peş peşe ağır yenilgiler almış. Petrovaradin bölgesinde yapılan meydan savaşında ise orduyu komuta eden Silahdar Damat Ali Paşa çatışma sırasında ölmüş. Eğer Belgrad’ı ziyaret ederseniz Kalemegdan’da türbesini görebilirsiniz. Hatta buraya da ekleyeyim yahu n’olcak:

Savaş sonrasında ise bu sefer Pasarofça Antlaşması imzalanmış. Antlaşma sonunda Mora’yı geri almışız ancak bu sefer Belgrad’ı, Bosna ve Arnavutluk kıyılarını kaybetmişiz. Pasarofça Antlaşması sonrasında Osmanlı, Batıda artık Avrupa’dan geri kaldığını kabul ederek savunma pozisyonuna geçmiş. Ayrıca Lale Devri başlamış ve bu devir Patrona Halil İsyanı ile sona ermiş..

İsyanın ardından Osmanlı tahtına I. Mahmud geçmiş ve İran Savaşları başlamış. Avusturya ve Rusya ise bunu fırsat bilerek Osmanlı’ya saldırmış ancak istediklerini alamamışlar. Sonucunda ise Belgrad Antlaşması imzalanmış (1739); Belgrad ve Eflak geri alınmış, Karadeniz tekrar Türk gölü haline gelmiş. Bu antlaşma ayrıca 18. yüzyılda imzaladığımız en karlı antlaşma olmuş. Sonrasında ise durumlar pek iyi gitmemiş.

Neyse, konuyu daha fazla uzatmadan son noktayı koyayım. Eğer Novi Sad’a seyahat etmeyi düşünüyorsanız bunu EXIT Festivali dönemine denk getirmeniz sizin için iyi olacaktır. Şehirde kültürel fazla bir şeyin olmadığını ancak akşamlarının oldukça hareketli olduğunu tekrar belirteyim. Ben ileride tekrar gidersem EXIT için giderim diye düşünüyorum açıkçası.

Novi Sad’a ziyaret edeceklere şimdiden iyi tatiller diliyorum.