Antwerp (Anvers) Gezilecek Yerler

Oteller

Booking.com

Antwerp Hakkında

“Antwerp” adı farklı şekillerde kullanıldığı için sanırım ilk olarak anlatmaya isminden başlamalıyım:

• Antwerp: İngilizce yazılış ve okunuşu,
• Anvers: Fransızca ve Türkçe’si,
• Antwerpen: Flemenkçe ve pek çok yabancı dilde yazılışı.

Ben yazı boyunca şehrin İngilizce adı olan Antwerp’i kullanacağım. Peki bu isim ne anlama geliyor?

“Antwerp” adı, “Antigoon” adındaki efsanevi bir mitolojik devin hikayesinden geliyor. Schelde (Scheldt) nehri kenarında yaşayan dev, buradan geçmek isteyenlerden para talep eder, karşı çıkanların ellerini keserek nehre fırlatırmış. Bu duruma son vermek isteyen “Brabo” adında bir kahraman, tıpkı devin insanlara yaptığı gibi elini keserek nehre fırlatmış. Böylelikle Flemenkçe’de “Fırlatmak” anlamına gelen “hand werpen” kelimesi şehrin adı olmuş ve zamanla Antwerpen olarak değişmiş. Belediye binası önünde bulunan heykel bu olayın canlandırmasıdır.

Şehrin biraz tarihine bakmak gerekirse, Antwerp’te yaşam MS 2-3. yüzyıllarda Roma İmparatorluğu döneminde başlamış. Schelde Nehri kenarına yerleşen küçük topluluklar, 650 yılında Hristiyanlığın yayılmaya başlamasının ardından artış göstermiş. Antwerp arkeolojik kazılarında bulunan eserlerin hepsi bu döneme aitler.

836 yılında Viking saldırıları nedeniyle nehir kenarında yaşayan halk daha iç bölgelere çekilmek zorunda kalmışlar. Nehir üzerinden gelebilecek Viking saldırılarını durdurmak için 9. yüzyılda “Taş Kale” anlamına gelen “Steen Kalesi” yapılmış. Bu kale Antwerp’in en eski yapısı olma özelliğinde. Yapımından bir süre sonra baştan inşaa edilse de, 18. yüzyıla kadar hapisane olarak kullanılmış. Seyahatim sırasında tadilattaydı.

Kalenin önünde “Lange Wapper” adı verilen ilginç bir heykel yer alıyor. Elbette bunun da bir hikayesi var… Efsaneye göre 16. yüzyılda Wilrijk şehrinde yaşayan bir çiftçi sabah uyandığında yatağında lahana ve maydanoz bulmuş. Bu duruma çok şaşırarak sebzelere dokunmuş ve hemen oracıkta küçük bir çocuğa dönüşüvermiş. Kendi bakımını yapamadığı için Antwerp’te bir aileye verilmiş. Yıllar sonra büyümüş ve şehirde yaşayan insanlara yardım etmeye başlamış. Bir gün, bir çete tarafından nehre atılmak istenen yaşlı bir kadının yardımına giderek onu çetenin elinden kurtarmış. Yaşlı kadın ise ona teşekkür etmek için “bir sıçrayışta şehir değiştirebilecek” ve “çok uzun boylu olmasını sağlayacak” hediyeler vermiş. Hediyeleri kabul eden Lange Wapper, bir süre sonra dev bir insana dönüşerek nehir kenarında yaşamaya başlamış. Ancak bu durumdan kişiliği de etkilenmiş. Anne sütü içebilmek için kadınları, eğlenmek için ise sarhoşları ve çocukları kandırmaya başlamış. Kalenin önünde yer alan heykelde iki sarhoş dev heykele bakmaktadırlar.

Antwerp, 16. yüzyılda dünyanın finans merkezi haline gelmiş. Avrupa ve Asya’dan gemilerle getirilen tüm değerli eşyalar burada takas edilir hale gelmiş. Ekonomik zenginlik sanata da yansımış ve Peter Paul Rubens gibi Barok tarzının en önemli ressamlarından birini yetiştirmiş. 1585 yılında İspanyollar ile yapılan bağımsızlık savaşı sonucunda ticari önemini Amsterdam‘a kaptırmış.

Antwerp ekonomisi 20. yüzyılda yavaş yavaş tekrar eski günlerine dönmeye başlamıştır. Sahip olduğu 80 kilometrelik limanı ile Avrupa’nın en büyük ikinci limanına sahiptir. Buradan elde edilen gelire oldukça önem veren politikacılar gemilerin rahat hareket edebilmesi için Schelde Nehri üzerine hiçbir köprü yapmamışlardır. Karşıya geçmek için nehrin altında 3 adet tünel bulunmaktadır.

Antwerp’in diğer bir gelir kalemi elmastır. Dünyanın en büyük elmas ihracatçısı olan şehir; %85 ham, %50 kesilmiş ve %40 endüstriyel elmas olmak üzere dünya elmas ticaretinin %70’ini elinde bulundurmaktadır. Elmasın dışında moda ve turizm alanlarında da son yıllarda büyük bir yükseliş trendindedir. Son olarak dünyanın ilk basılı gazetesi “Nieuwe Tijdinghen”, 1605 yılında Antwerp’te basılmıştır.

Antwerp Gezilecek Yerler

Ben Antwerp’e Rotterdam üzerinden trenle gelmiştim. Kuvvetle muhtemel siz de bu şehre trenle geleceğiniz için iner inmez fotoğraf makinanızı çıkarmanızı tavsiye ederim. Çünkü dünyanın en güzel 4. tren istasyonunda inmiş olacaksınız.

Antwerp Tren İstasyonu, 1854 yılında yapılan ahşap tren istasyonunun yerine 1895-1905 yılları arasında tekrar yapılmış. 20 farklı mermer ve taş kullanılarak inşaa edilen ana binada adeta süslü olmayan 1 metrekare bile yok. Avrupa katedrallerinde görmeye alışkın olduğum dekoratifliğin aynısını -hatta daha fazlasını- burada görünce oldukça şaşırmıştım. Ayrıca daha önce hiçbir yerde yürüyen merdivenlerin düzelip, sonra tekrar yukarıya doğru çıktığını görmemiştim. Gerçekten inanılmaz bir tren istasyonu…

Cathedral of Our Lady

Meryem Ana Katedrali, ilk olarak 1124 yılında şapel olarak inşaa edilen ve 1352 yılında Düşük Ülkeler’in* en büyüğü olacak şekilde tekrar yapımına başlanan bir Roma Katolik katedralidir.

* Düşük/Alçak Ülkeler (ing: Low-Countries): Hollanda, Belçika, Lüksemburg, Fransa ve Almanya’nın bir bölümünde 1830 yılına kadar varlığını sürdüren küçük devletlere verilen isim.

Katedralin yapımına başlandıktan 169 yıl sonra, yani 1521 yılında herşeyiyle tamamlanmış. Gotik mimaride yapılan inşaa edilen katedral, elbette günümüze kadar hiçbir hasar almadan kurtulamamış. 1533 yılında yarısı yanmış, 1566 ve 1581 yıllarında İkonoklazm* saldırılarına maruz kalmış, 1794’te Fransız devrimciler tarafından yağmalanmış, 1798’de yine Fransızlar tarafından tahrip edilmiş ve İkinci Dünya Savaşı sırasında bombardımana uğramış. 1965-1993 yıllarında büyük bir restorasyon çalışması yapılarak eski günlerine geri dönmüş ve tüm heybetiyle hala ayaktadır.

* İkonoklazm: Farklı dinlere veya aynı dinin başka mezheplerine yer alan dini ögelere yapılan saldırılardır.

Meryem Ana Katedrali, mimari güzelliğinin dışında bir sanat galerisi olma özelliğinededir. Başta Rubens olmak üzere pek çok önemli ressamın çalışmaları katedralin içerisinde sergilenmektedir. En önemli sanat eserleri şunlardır:

Katedralde çok sayıda sanat eseri sergileniyor. Ben sadece önemli olanları/gördüklerimi yazıya ekledim. Katedrale giriş fiyatı 6 Euro’dur.

Grote Markt

Meryem Ana Kilisesi’nden kısa bir yürüyüşle Antwerp’in eski şehir bölgesine (Grote Markt) ulaşılıyor. Şehrin altın çağını yaşadığı dönemde zenginliğin bir göstergesi olarak kurulan bölge, 1576 yılında çıkan yangın sonucu büyük hasar almış. Bugün Flaman Rönesansı mimarisinde olan evlerin çoğu 19. yüzyılda tekrar inşaa edilmişler. Seyahatim sırasında konser olduğu için meydan kapatılmıştı ve bu nedenle net fotoğraf çekemedim ancak şehirde yapılan etkinliklerin çoğunun burada düzenlendiğini belirteyim.

City Hall

Old Town bölgesinin en gösterişli binası olan Antwerp Belediye Sarayı, 1406 yılında burada bulunan eski bir belediye binası yerine baştan inşaa edilmiş. 1540 yılında Gotik mimariyle yapılması planlanan yapının, o yıllarda yeterli maddi kaynak ayrılamadığı için ancak 1561 yılında yapımına başlanabilmiş. Fakat binanın yapımı Gotik mimarisinin önemini yitirdiği ve Rönesans mimarisinin ön plana çıkmaya başladığı döneme denk gelmesinden dolayı eski plandan vazgeçilmiş ve İtalyan Mimar De Vriendt tarafından Flaman Rönesansı mimarisinde yapılmış.

Belediye binasının dış cephesinde 87 bayrak yer alıyor. 82’si Antwerp’te konsolosluğu bulunan ülkelerin bayrakları, diğerleri Antwerp, Flaman, Belçika, AB ve BM bayrağı. Gerçekten ilginç bir yaklaşım olmuş.

Red-Light District

Avrupa’nın pek çok şehrinde olduğu gibi Antwerp’te de Red-Light olarak adlandırılan bir bölge bulunuyor. Belçika yasalarına göre illegal olarak faaliyet gösteren bölgeye, belediye ve polis tarafından tolerans gösteriliyor. Hatta işçilerin güvenliğini ve kontrolünü sağlamak için bölgede bir adet polis teşkilatı yer alıyor.  Amsterdam’a göre oldukça cılız kalan bölge, birazdan bahsedeceğim MAS’a giderken geçeceğiniz bir yer olacak.

MAS (Museum aan de Stroom)

MAS Müzesi (“Nehirdeki Müze”), 2011 yılında Antwerp’te yer alan Etnografya, Flaman halk bilimi (folklör) ve Denizcilik müzelerinin tek bir yere toplanması sonucu açılmış bir müzedir. 5 katlı sergi salonuna sahip binada “metropol, güç, yaşam ve ölüm” temaları işlenmekte olup, 500 bine yakın eser sergilenmektedir. Ortaçağ’dan günümüze kadar olan süreçte Antwerp ile ilgili herşeyi bulabileceğiniz müzeye giriş fiyatı 5 Euro’dur.

Müzeyi gezmek sizin zevkinize kalmış elbette ancak müzenin terasına ücretsiz çıkılabildiğini belirteyim. Yürüyen merdivenle toplam 10 kat çıkılarak terasa ulaşılabiliyor.

MAS müzesinin terası ücretsiz ve harika bir şehir manzarası sunuyor…

Rubenshuis

Rubenshuis, Peter Paul Rubens’in bir dönem Antwerp’te yaşadığı ev ve öğrenci yetiştirmek için açtığı stüdyodur. Günümüzde müze olarak hizmet veren bina Antwerp’te gezilecek en önemli yerdir.

Peter Paul Rubens (1577 – 1640), Barok tarzının önde gelen ressamlarından biridir. Erken yaşta babasını kaybettiği için 1589 yılında annesiyle birlikte Antwerp’e yerleşmiş. Katolik olan annesinden dolayı dinsel etkinin altında kalmış ve çalışmaların çoğunda ana tema olarak dini kullanmıştır. Hatta bu konuda “Tutkum göklerden geliyor, dünyevi hikayelerden değil” şeklinde bir sözü bulunmaktadır.

Latin ve Klasik Edebiyat alanında eğitim alan Rubens, aynı zamanda Antwerp’in en iyi ressamları tarafından eğitilmiştir. 21 yaşına geldiğinde “üstatlar” olarak tanımladığı Michelangelo, Titian ve Caravaggio gibi ustaların eserlerini incelemek üzere İtalya’ya taşınmış. 1609 yılında annesinin hastalığını haber alınca Antwerp’e dönmüş ve İtalyan Rönesans mimarisinde günümüzdeki evi yapmaya başlamış.

Rubens, 1621-1630 yılları arasında Fransa’da bir takım diplomatik çalışmalarda bulunmuş, 1630 yılında tekrar Antwerp’e dönerek stüdyosunda öğrenci yetiştirmeye başlamış. 1640 yılında ise hayatını kaybetmiş.

Peter Paul Rubens, ölmeden önce bile tüm zamanların en etkileyici ve en itibarlı ressamları arasında yerini almış. Fransa ve İspanya’da edindiği diplomatik misyon sayesinde çalışmaları günümüze kadar ulaşmış ve “Sir” ünvanı almıştır. Başta Meryem Ana Katedrali olmak üzere çalışmalarının çoğu Antwerp’in çeşitli yerlerinde sergilenmektedir. Yaşadığı eve giriş ücreti 8 Euro olup, detaylı fotoğraflarını çekmek kalabalıktan ve odaların küçük olmasından dolayı biraz zor oluyor. Ayrıca güvenlikten dolayı gezdiğiniz bir odaya tekrar geri dönüp gezemiyor ve bir odayı atlayıp başka bir odaya geçemiyorsunuz. Görevliler hemen uyarıyorlar.

---

Benim Antwerp’te gezdiğim yerler bu kadardı. Eğer ilginizi çekerse şehirde gezilebilecek birkaç yer daha bulunuyor. Bunlar:

• Plantin-Moretus Müzesi: 16. yüzyıldan kalma bir matbaa ve kütüphane. UNESCO listesinde bulunuyor.
• Hayvanat Bahçesi: Hayvanat bahçelerini gezmeyi çok sevmediğim için ziyaret etmedim ancak burası dünyanın en eski hayvanat bahçesi. 1843 yılında açılmış ve içeride 4000’den fazla hayvan bulunuyor.
• Kiliseler: Meryem Ana Katedrali dışında Saint Paul ve Saint Carolus Borromeus adında iki tarihi kilise daha yer alıyor. Birbirlerine oldukça yakınlar.
• KBC-tower: Meryem Ana Katedrali’nden sonra şehrin en yüksek ikinci binası. 112 metre yüksekliğinde ve 1932 yılında yapılmış. Üzerine çıkılıyor mu, bilmiyorum.
• Diamond District: Tren istasyonunun hemen yanında bulunuyor. Girişte eklediğim fotoğraf bu bölgedendi.
• Jewish Quarter: Tren istasyonunun yanındaki bölgede çok sayıda Yahudi yaşıyor (Elmas bölgesi burada aslında). Ancak onlar senin, benim gibi değil. Ne demek istediğimi ziyaret edince anlayacaksınız 🙂

Antwerp’i ziyaret edeceklere şimdiden iyi seyahatler diliyorum…