Arad Gezilecek Yerler

Transilvanya seyahatim sırasında günübirlik olarak Oradea’yı gezdikten sonra sıradaki durağım Arad şehri oldu. Bir gece konakladığım şehir, diğer Transilvanya şehirlerinin aksine beklentilerimin epey altında kaldı. Bu yazımda Arad’da gezilecek yerleri bulabilirsiniz.

Giriş

Günübirlik olarak Oradea‘yı gezdikten sonra, Arad’a tren ile akşam saatlerinde geldim. Trenden indikten sonra dikkatimi çeken ilk şey, istasyonunun diğer Romanya şehirlerinde bulunan tren istasyonlarına göre son derece modern görünümü oldu.

İstasyondan çıkıp arkama döndüğümde ise bambaşka bir manzarayla karşılaştım. Çünkü içeride gördüğüm modern görüntünün dışarıya da yansıyacağını düşünmüş ve klasik bir betonarme yapıyla karşılacağımı beklemiştim. Ancak öyle olmadı ve tıpkı bir şato gibi istasyonun dış mimarisinin taş bloklarıyla yapıldığını gördüm. Bu durum beni gerçekten şaşırtmıştı.

İstasyondan çıktıktan sonra şehir merkezine doğru kalacağım otele yürüdüm. Tren istasyonu ile şehir merkezinin arası yaklaşık 2 buçuk kilometre. Hayli sıcak ve nemli havada kocaman sırt çantasıyla yürümek oldukça zorlamıştı beni.

Konakladığım otele yerleştikten sonra oldukça acıkmış ve yemek için dışarıya çıkmıştım. Yolda gelirken canım oldukça bolenez soslu makarna çektiği için en yakın İtalyan restoranına gittim.

Akşam yemeğimi yedikten sonra tekrar otele döndüm ve erkenden yatarak uyudum. Ertesi gün oldukça uzun -ve sıcak- olacaktı.

Arad

Tıpkı Oradea gibi, Arad şehri de Romanya’nın Macaristan’a ve Orta Avrupa’ya açılan kapısıdır. Turistler çoğunlukla ülkeye gelirken veya ayrılırken Arad’a gelerek 1 gece konaklar. Ertesi gün şehri gezdikten sonra akşama doğru bir sonraki şehirlerine geçerler. Benim amacım Transilvanya seyahati rotamda olmasıydı. Zaten başka bir sebeple gezilip görülecek bir şehir değil bana göre.

Şehrin tarihine bakacak olursak bölgeye yerleşim 11. yüzyılda başlamış. Ancak gerçek anlamda şehirleşme, 1551 yılında Osmanlı’nın bu bölgeyi ele geçirmesiyle başlamış. Osmanlı şehre bir kale yapmış ve Arad, 1687 yılına kadar bölgenin önemli ticaret merkezlerinden birisi olmuş. Osmanlı’nın ardından Habsburg monarşisi altında özgür bir şehir olarak kalmış.

Osmanlı’nın yaptırdığı o kale şehrin en önemli noktalarından birisi. Yıllar boyunca genişletilerek, en son yıldız şeklinde bir görünüme kavuşmuş. Yukarıdan bakıldığında çok güzel bir görüntüsü var. Ancak kötü haber, kale askeriye olarak kullanılıyor ve içeriye giriş mümkün değil. Yerel halk ve turistler askeriyenin oradan taşınarak kalenin halka açılması için sürekli baskı yapıyorlarmış. Belki ileride mümkün olabilir ancak benim seyahatim sırasında giriş yapılamıyordu.

Gezilecek Yerler

Arad’da gezilecek çok az yer var. Birbirlerine oldukça yakın oldukları için yürüyerek hepsini gezmek oldukça kolay. Gezmeye şehrin en büyük bulvarı olan Revolution Boulevard (Devrim Bulvarı) ile başlanabilir. 19. yüzyılda (Avusturya-Macaristan İmparatorluğu döneminde) kurulan bulvar üzerinde çok sayıda tarihi ve mimari olarak oldukça güzel binalar yer alıyor.

Ioan Slavici Theatre

Ioan Slavici Tiyatrosu, Devrim Bulvarı’nın ortasında yer alan ve Neo-Klasik tarzda inşaa edilmiş bir tiyatrodur. 1874 yılında inşası tamamlanan tiyatro, 2006 yılına kadar “Arad Şehir Tiyatrosu” olarak anılmış, ardından Romen yazar ve gazeteci olan Ioan Slavici‘nin adı verilmiş. Tiyatroda dönemsel olarak Romence ve Macarca gösteriler düzenlenmekte.

Administrative Palace

Administrative Palace (İdari Saray), 1877 yılında Neo-rönesans mimarisinde yapılan bir belediye binasıdır. 54 metre yüksekliğindeki kulesi, 90 adet odası ve özellikle akşam ışıklandırmasıyla Devrim Bulvarı’nın en güzel yapılarından biridir. Resimlerden gördüğüm kadarıyla iç mimarisi de bir hayli güzel, ancak turistik olarak ziyaret mümkün değil.

The Former Prefecture

Bulvar üzerinde bulunan önemli binalardan bir diğeri de, 1871 yılında Neo-klasik tarzda yapılan ve eskiden valilik tarafından kullanılan bu binadır. Geçmişte ayrıca 2 önemli gazetenin merkez ofisinin olduğu bina, günümüzde Aurel Vlaicu Üniversitesi tarafından kullanılmaktadır.

Roman Catholic Cathedral

Arad’ın en önemli dini yapısı, Devrim Meydanı üzerinde yer alan Roma Katolik Katedrali‘dir. 1904 yılında eski bir kilise üzerine inşaa edilen katedral, eklektik tarzda, yer yer Barok, Klasizm ve Rönesans mimari ögelerini bulunduran bir katedraldir. Giriş kapısının üzerinde Michelangelo’nun meşhur Pietà heykelinin bir örneği bulunan katedrale giriş ücretsizdir.

Devrim Bulvarında ve ona çıkan sokakların bazılarında yukarıda bahsettiğim yapılar haricinde daha pek çok mimari olarak güzel bina yer alıyor. Bunlar arasında en önemli olanlar benim yazdıklarım.

The Palace of Culture

Şehirde ana bulvar dışında kalan en önemli yapılardan birisi Kültür Sarayı‘dır. 1913 yılında, Klasizm başta olmak üzere İtalyan Rönesans, Fransız Gotik ve Barok, ayrıca geleneksel Romen mimari öğeleri kullanılarak yapılan bina, 27 proje arasından seçilerek inşaa edilmiş. Günümüzde devlet filarmoni orkestrası ve birden fazla müzeye ev sahipliği yapmaktadır. Fotoğrafta görebileceğiniz gibi ziyaretim sırasında tadilattaydı. Çalışmalar tamamlandıktan sonra şehirde ziyaret edilebilecek yerlerden birisi olacaktır.

Arad Museum Complex

Yaptığım seyahatlerde her zaman elime şehir haritası olarak gezerim. Ancak Arad’da turist information olmadığı için harita alacak bir yer bulamamıştım. Bir parkta otururken rastgele yukarıdaki binayı farkettim ve dışarısında “Complexul Muzeal Arad” yazdığını gördüm. İçeriye girerek buranın bir müze olup olmadığını sordum. Evet, müze dediler. Giriş fiyatı 1 Lei’ymiş. Deneyimlerime göre Romanya’da bulunan müze fiyatları ortalama 10-20 Lei şeklinde. Ancak giriş fiyatının bu kadar ucuz olmasına şaşırmış ve çok küçük bir müze olacağını düşünmüştüm. Ancak öyle değilmiş 🙂

İçeriye girdikten doğal bilim/doğal tarih bölümünden gezmeye başlanıyor. Burada çok sayıda hayvan fosili sergileniyor. Odanın devamında küçük bir arkeoloji bölümü var. Burada bir takım taşlar ve eski bir kayık yer alıyor.

Ardından üst kata çıkılıyor. Burada yakın tarihte bu bölgede kullanılan bazı eşyalar sergileniyor. Etnografya bölümü gibi düşünebiliriz.

Yan odada ise Çavuşesku protestolarından kalan fotoğrafların yer aldığı bir bölüm bulunuyor.

Ardından müze konusunda yanıldığım bölüme geliyoruz. Buranın devamında; yakın tarih, orta çağ, sanat, bilim, arkeoloji vb. eserlerin sergilendiği ve birbirinden farklı şekillerde dekore edilmiş odaları gezmeye başlıyoruz. Önceki bölümler, müzenin devamının kısa bir özetiymiş aslında 🙂

Koridorlardan geçip başka başka odalara girip geziliyor, sonra tekrar koridorlar geçilerek başka bir odaya girilip geziliyor. O kadar büyüktü ki, anlatamam 🙂

Müzede fotoğraf çekmek yasak ancak ben gizli gizli çektim 🙂 Benden başka ziyaret eden kimse olmadığı için haliyle görevli tur boyunca gözünü benden ayırmadı. Bu nedenle asıl anlatmak istediğim şeylerin resmini çekemedim. Müzenin çok büyük olduğunu ve çok sayıda eser sergilendiğini belirteyim. Bana göre Arad’da mutlaka gidilmesi gereken bir müze.

The Atonement Park

Arad’da gezilebilecek son yer Atonement Park, yani Kefaret Parkı. Konakladığım otelin buraya yakın olması sebebiyle pek çok tur otobüsünün parkta durarak, turistleri indirip rehberlerin bu parktan bahsettiğine şahit oldum.

Parkta önemli sayılabilecek 3 şey yer alıyor. Birincisi, yukarıdaki fotoğrafta gördüğünüz “13 Şehit Anıtı“. Bu anıt, 1848 Macar Devrimi sırasında Avusturya’lılar (Habsburg’lar) tarafından Arad’da idam edilen 13 general onuruna inşaa edilmiş. Ancak 1919 yılında kaldırılarak, 85 yıl sonra, yani 2004 yılında tekrar buraya konulmuş.

Parkta yer alan ikinci önemli yapı bir zafer takı. Yukarıda bahsettiğim şehit anıtının tam karşısında yer alan bu yapı, aynı bağımsızlık savaşı sırasında Romen özgürlük savaşçılarını onurlandırmak için yapılmış.

Parkta görülecek son şey, 1896 yılında yapılan 35 metre yüksekliğindeki su kulesi. Geçmişte şehrin su ihtiyacını karşılayan ve yangın gözetleme kulesi olarak kullanılan yapı, günümüzde müze olarak hizmet veriyor. İçerisinde itfayecilerin kullandıkları kıyafetler gibi bir takım eşyalar ve yangınla mücadele sırasında kullanılan bazı ekipmanlar sergileniyor.

---

Özet

Arad’da gezilecek yerler genel olarak bu şekilde. Girişte belirttiğim gibi gezilecek fazla yeri bulunmadığı için benim beklentilerimin epey altında kalmıştı. Bu nedenle ziyaret etmeden önce beklentilerinizi düşürmenizi öneririm. Şimdiden herkese iyi seyahatler! 🙂