Utrecht Gezilecek Yerler

Utrecht, Amsterdam’a olan yakınlığıyla Hollanda’ya gelen pek çok turistin günübirlik olarak ziyaret ettiği bir şehirdir. “Küçük Amsterdam” lakabıyla anılan şehir; merkezinde yer alan orta çağ kilisesi, kendine has mimarisi, kanalları, sakinliği ve Amsterdam’a göre daha az kalabalık ve ticari omasından dolayı turistlere güzel bir gün vaat etmektedir. Bu yazımda Hollanda’nın şirin şehri Utrecht’te gezilecek yerleri bulabilirsiniz.

Utrecht Hakkında

Hollanda’nın en eski şehirlerinden biri olan Utrecht, ilk olarak Milattan Sonra 47 yılında Roma’lı İmparator Claudius tarafından kurulmuş. Ren Nehri’ne savunma amaçlı kurulan şehre Trajectum ad Rhenum (Ren Nehri’nin Fordu) adı verilmiş. Bu isim yerel dile “Trecht” olarak geçmiş ve zamanla önce Uut-Trecht (aşağı Trecht) olarak anılmış, daha sonra Utrecht olarak kısalmış.

Bugün 330 bin kişinin yaşadığı ve Hollanda’nın en büyük 4. şehri olan Utrecht, Avrupa’nın en eski ve en oturmuş üniversitelerinden birine sahiptir. Yaklaşık 30 bine yakın öğrenci eğitim gördüğü üniversiteye ülkemizden Erasmus ile giden çok sayıda öğrenci bulunmaktadır. Şehir yaşantısıyla ilgili birkaç bilgi vermek gerekirse;

• Şehir merkezi göreceli olarak kalabalıktır ancak biraz uzaklaşırsanız tek tük insan görmeye başlarsınız,
• Amsterdam ve Rotterdam’ın ortasında yer alır ve her ikisine de trenle yarım saat mesafededir,
• Gece hayatı oldukça iyidir ve genç nüfus yoğunluktadır,
• Kanalları ve bol bol yeşil alanları vardır,
• Hollanda’nın pek çok şehrinde olduğu gibi bisiklet dostu bir şehirdir,
• Kendine has bir mimarisi vardır. Evlerin çoğu 2 katlıdır,
• Gezilecek fazla yeri yoktur,
• 8. yüzyıldan günümüze Hollanda’nın dini merkezidir. Katolik ve Protestan kiliselerinin yönetim yeri bu şehirde bulunmaktadır.

Gezilecek Yerler

Ben günübirlik olarak Amsterdam’dan trenle Utrecht’e geldim ve akşam Rotterdam’a geçtim. 1 gün şehri gezmek için fazlasıyla yeterli oluyor. Bu nedenle geçirdiğim süre içerisinde gezdiğim yerleri anlatacağım.

Eğer sırt çantasıyla Utrecht’e günübirlik gelirseniz tren istasyonu içerisinde valiz emanet bölümü bulunuyor (fiyatı 5 Euro diye hatırlıyorum). İstasyondan çıktıktan sonra (avm gibi garip bir yerden geçiliyor), hemen bir orta çağ şehrine geldiğinizi anlıyorsunuz.

Utrecht’in merkezi Dom Meydanı olarak geçiyor (aynısı Amsterdam’da da var). Buranın çevresinde çok sayıda cafe, restoran ve hediyelik eşya dükkanı bulunuyor. İstasyondan çıktıktan sonra buraya kolayca ulaşılabiliyor. Eğer yolunuzu kaybederseniz çan kulesine bakmak yetiyor. Çünkü kule o kadar uzun ki, en üstüne çıkıp baktığınız zaman temiz havalarda Amsterdam bile gözüküyor.

Dom Kilisenin önünde oldukça ilgi çekici duran bir kadın heykeli yer alıyor. Uzun bir elbise giyen ve elinde bir meşale taşıyan bu kadın, 2. Dünya Savaşı’nda kadının gücünü göstermek ve Hollandalı kadınları onurlandırmak için yapılmış.

Dom Kilisesi

St. Martin Katedrali veya popüler adıyla Dom Kilisesi, ilk olarak 630 yılında şapel olarak yapılmış ancak saldırılar ve yangınlar sonucu pek çok kez baştan inşaa edilmek zorunda kalmış. 1580 yılına kadar Katolik Kilisesi olarak kullanılan kilise, bu tarihte yapılan reform sonucu Protestan kilisesi olarak kullanılmaya başlanmış.

Hem Dom Kilisesi, hem de Utrecht şehri, tarihindeki en büyük felaketini 1674 yılında yaşamış. Şiddetli bir fırtına sonucunda şehirde bulunan evlerin çoğu büyük zarar görmüş, kilisenin ise bir bölümü yıkılmış. Yıkılan bölümdeki kalıntılar 1826 yılında kadar ne kaldırılmış, ne de onarılmış. Maddi sebeplerden ötürü bırakılan enkaz daha sonra kaldırılarak burada oluşan meydana Dom Meydanı (Domplein) adı verilmiş. Yani bugün gezilen meydan eskiden kiliseye ait bir bölümmüş.

Dom Kilisesi’nin içerisinde görülecek önemli bir şey bulunmuyor. Zaten seyahatim pazar gününe denk gelmişti ve o sırada içeride ayin vardı. Bu nedenle gezememiştim ancak kiliseye girişin ücretsiz olduğunu belirteyim.

Çan Kulesi (Domtower)

Utrecht’in en önemli ve en turistik yapısı hiç şüphesiz 112 metre yüksekliğiyle Hollanda’nın en büyüğü olan çan kulesi. Buraya çıkmak için öncelikle meydanda bulunan turist ofisinden bilet almak gerekiyor (9 Euro). Ancak kuleye bireysel olarak değil, sadece rehber ve tur eşliğinde çıkılabiliyor. Burada tek sorun turların günde yalnızca birkaç defa yapılıyor olması. Eğer Utrecht’e gelirseniz ilk işiniz turun yapılacağı saati öğrenmek ve ona göre bileti almak olsun.

Bileti aldıktan sonra görevli nereli olduğunuzu soruyor ve Türk’üm dedikten sonra Türkçe bir kağıt veriyor. Bu kağıtta bazı güvenlik uyarıları ve kulenin tarihini anlatan bilgiler bulunuyor. Ziyaret saati gelince turist infonun içerisinde herkes toplanıyor ve rehber, tur ile ilgili bilgiler veriyor. Benim katıldığım grubun çoğu Hollandalı olduğu için rehber önce Flemenkçe konuştu, daha sonra aynı şeyleri İngilizce tekrar etti. Bu durum tüm tur boyunca devam ediyor.

Bilet kontrolünün ardından kilisenin ilk katına çıkıyor. Burası 11 metre yükseklikte bulunan St. Michael şapeli. 1328 yılında Utrecht Piskoposu için özel olarak yaptırılan ve penceresi bulunmayan şapel, günümüzde düğünler ve birtakım etkinlikler için kullanılıyor.

St. Michael şapelinden sonra kısmen dar merdivenlerden yukarıya doğru çıkılıyor ve 25. metrede bulunan bir şapelde daha duruluyor (Egmond Şapeli)… Eskiden bu şapelde kulenin çanlarını, değerli sanat eserlerini ve saat mekanizmasını korumak ve tamir etmek için bekçiler ve aileleri yaşarmış. 1901 yılında yapılan restorasyonda bekçilerin yaşadıkları kulübe kaldırılmış.

Egmond şapelinin ardından 221 basamak daha çıkılarak kulenin en önemli bölümüne, yani çanların olduğu bölüme (Bellfree) ulaşılıyor. Burada Almanya’da bulunan Köln katedralinin ardından Avrupa’nın en ağır kilise çanları yer alıyor. Toplam ağırlığı 31 ton olan 14 çanın 7’si 1505 yılında, diğerleri ise 1982 yılında yapılmışlar. Fotoğrafta gözüken çan bunların en büyüğü ve en ağırı olma özelliğinde (8.227 kg)… Tüm çanları aynı anda çalmak için 25 kişi gerektiği için bu etkinlik yalnızca yılda birkaç defa yapılıyormuş.

Çan kulesinde bir sonraki durak 50 çanın bulunduğu ve toplam ağırlığı 26 ton olan Carillon. Burada yer alan 33 çan 1664 yılında, diğer 17’si 1974 yılları arasında dökülmüş.

Carillon’da yer alan çanların hepsi hemen altında bulunan mekanik davul ile çalmaktadır. 1664 yılında yapılan bu davul döndükçe her iğne farklı bir çelik iticiyi harekete geçirir ve çanların üzerine düşmesini sağlar. Her 4 ayda bir iğnelerin konumları değiştirilerek farklı bir melodinin çalınması sağlanır. Her 15-20 dakikada bir tüm şehirden duyulacak şekilde burada müzik çalmaktadır.

Carillon’dan sonra Çan kulesinin en üst noktasına çıkıyor. Burası 95 metre yükseklikte olup, toplam 465 basamak çıkılmış oluyor. Bu bölümde yaklaşık 15 metre yükseklikte bir adet helezon yer alıyor ancak bu noktaya çıkmak mümkün değil. Zaten mevcut yüksek noktaya çıkış bile oldukça zor ve yorucu oluyor.

Kulenin üst bölümünde kısa bir molanın ardından iniş yolculuğu başlıyor. Durmaksızın 465 basamak iniliyor ve tur sona eriyor…

Yorucu çan kulesi turunun ardından kilise bahçesine gidip dinlenmek insanı kendine getiriyor 🙂

Dom Meydanı’nda o gün kapalı olduğu için gezemediğim “DomUnder” adında bir yeraltı bölümü daha bulunuyor. Burada Roma döneminden kalma arkeolojik buluntular sergileniyor. Dilerseniz orayı gezebilirsiniz.

Tren Müzesi

Utrecht’te sıradaki durağım 1954 yılında açılan Tren Müzesi…

Malumunuz teknolojinin gelişmesiyle artık tren yolculukları “hızlı trenlerle” yapılır hale geldi. Mesafeler kısalınca herkes daha fazla yolculuk yapmaya başladı ve sonucunda daha büyük istasyonlara, daha modern binalara “tren istasyonu” der olduk. Günümüzde eski tip tren ve tren istasyonu neredeyse kalmadı. Buna elbette lafım yok ancak eskiden “tren” ve “istasyon” kelimeleri yan yana gelince insanın aklına hüzünlü hikayeler gelirdi… Eğer geçmişe özlem duyuyorsanız veya geçmişten günümüze tren yapımı konusunda oldukça iddialı olan Hollandalı’ların bu konuda gelişimini görmek istiyorsanız Utrecht Tren Müzesi’ni mutlaka ziyaret etmelisiniz…

Müze 4 bölüme ayrılmış (“lands” diye geçiyor).

1. The Great Discovery: Hollanda’da demiryolu ulaşımının başladığı dönemi ele alıyor. Amsterdam-Haarlem arasında 1839 yılında sefere başlayan De Arend treni bu bölümde yer alıyor.
2. Dream Journeys: 19. yüzyıl trenleriyle ilgili bölüm. Eskiden tren istasyonlarında yer alan posterlere kadar pek çok şey sergileniyor. Fotoğrafta yer alan Orient Ekspress bu bölümde yer alıyor.
3. Steel Monsters: En fazla 4 kişinin yolculuk yapabildiği mekanik araçlar burada yer alıyor. Müzenin en ilgi çekici yerlerinden birisi. Araçlara isterseniz binebiliyorsunuz.
4. The Workshop: 19-20. yüzyıllardan kalma pek çok trenin ve lokomotifin sergilendiği bölüm.

Tren müzesine giriş 16 Euro.

 

Centraal Museum

Centraal Museum, 1838 yılında açılan bir sanat müzesidir.

Müzede başta Hollandalı ressamların eserleri olmak üzere çok sayıda sanat eseri sergileniyor.

Açıkçası benim ilgimi en çok çeken 1000 yıllık gemi oldu. Hatta doğrusunu söylemek gerekirse sadece bunu görmeye gittim 🙂 Müzeye giriş fiyatı 9 Euro. Ayrıca Utrecht’te “Müzeler bölgesi” olarak adlandırılan yerde para müzesi, Hristiyan sanatına ait bir müze, mekanik müzesi ve üniversite müzesi bulunuyor. İlgilenenler oraları da ziyaret edebilirler. Her müze birbirine oldukça yakın.

Utrecht’te kanal boyunca uzanan çok sayıda cafe ve pub bulunmakta. Özellikle akşam saatlerinde oldukça kalabalık olduğunu düşündüğüm cafeler, ziyaretim pazar gününe geldiği için ne yazık ki kapalıydı.

---

Utrecht’te gezilecek fazla bir yer olmasa bile, sokaklarında dolaşarak bol bol güzel fotoğraf kareleri yakalayabilirsiniz.